Vanilmandelic acid (VMA), böyrəküstü vəzdən qaynaqlanan "feokromositoma" adlı bir şişin diaqnozu və taranmasında istifadə olunan bir testdir. Xüsusilə yüksək təzyiq şikayətləri olan insanların müayinəsində istifadə olunur.
Feokromositoma, adrenal vəzidən əmələ gələn adətən xoşxassəli bir şişdir. Bu şişin xüsusiyyəti, həddindən artıq miqdarda adrenalin və noradrenalin hormonları istehsal etməsidir. İstehsal olunan bu hormonlar insanda yüksək təzyiqə səbəb olur.
Həyəcan, qorxu və stres vəziyyətlərində əmələ gələn adrenalin (epinefrin) və noradrenalin (norepinefrin) kimi hormonlara katexolaminlər deyilir. Bu hormonların yüksəlməsi qan təzyiqini yüksəldir, insanda ürək döyünmələrinə və tərləməyə səbəb olur. Feokromositomada bu hormonlar artıq istehsal olunur.
Bu hormonlar bədəndə parçalandıqda, vanilmandelic acid (VMA) adlı bir metabolit ifraz olunur. Orqanizmdən sidiklə xaric olan VMA bu hormonların miqdarı haqqında məlumat verir. Bu səbəbdən qanda VMA -nın yüksəlməsi, katekolaminlərin də yüksəldiyini göstərir.
- Müayinə üçün biomaterial: venoz qan
- Müayinəyə 10 saat qalmış qida qəbul olunmamalıdır.
Xüsusilə, aşağıdakı simptomları olan insanların sidikdə VMA dəyərləri yoxlanıla bilər.
- Baş ağrısı və ataklarda irəliləyən yüksək təzyiq
- Dərmana davamlı hipertenziyanın araşdırılmasında
- Ürək döyüntüsü və həddindən artıq tərləmə ilə müşayiət olunan hipertenziya tutmaları
Vanilmandelik turşusunun yüksəlməsinin səbəbləri
- feokromositoma
- Ganglioneuroma: Adrenal vəzidə inkişaf edə bilən simpatik sinir sistemindən qaynaqlanan xoşxassəli şiş.
- Neyroblastoma: Simpatik sistemdən qaynaqlanan və adrenal vəzidə tez -tez görülən bədxassəli şiş. Uşaqlıqda tez -tez rast gəlinir.
- həddindən artıq idman
- həddindən artıq stress
- şiddətli narahatlıq