Öd turşuları Hepatobiliyar sistemin vəziyyətini qiymətləndirmək üçün istifadə edilən xolestazın göstəricisidir.

Öd turşuları qaraciyərdə xolesteroldan əmələ gəlir və ödün bir hissəsi olaraq öd kisəsinə daxil olur, burada toplanır və sıxlaşır. Qida qəbul edən zaman, öd ilə bağırsaqlara atılır, burada yağları emulsiya edirlər və beləliklə həzmi asanlaşdırırlar. Bağırsaqlara gələn öd turşularının 90% -i yenidən sorulur.

Öd axınının pozulması zamanı  boş mədədə öd turşularının artan konsentrasiyası müşahidə olunur. Qida qəbulundan  sonra sağlam insanlarda öd turşularının səviyyəsi bir qədər artır, lakin serroz, hepatit, xolestaz, alkoqol və dərmanların  qaraciyəri zədələməsi, portal vena trombozu, qaraciyər venasının tıxanması , xolangit, Konovalov-Wilson xəstəliyi, hemoxromatoz ,Budd-Chiari sindromu da daxil olmaqla müxtəlif qaraciyər xəstəlikləri olan insanlarda əhəmiyyətli dərəcədə artır.. Gilbert, Dubin-Johnson, Crigler-Nayyard sindromları kimi metabolik xəstəliklər serum öd turşusu konsentrasiyalarının artmasına səbəb olmur.

Öd turşularının səviyyəsinin öyrənilməsi hamiləliyin intrahepatik xolestazının diaqnozunda ən faydalı analiz hesab olunur (dərinin qaşınması, bəzən ağrılar). Bu son dərəcə nadir keçici bir patoloji vəziyyətdir,  hamiləlik dövründə steroid metabolizmasının aktivləşməsi və müəyyən bir genetik meyl ilə əlaqələndirilir. Hamilə qadınların təxminən 1% -ni təsir edir və doğuşdan dərhal sonra dayanır. Hamiləlik xolestazındakı öd turşularının səviyyəsi adətən 3 dəfə və ya daha çox  artır (bəzən də normal hədlərdən 10-100 dəfə çox). 40 μmol / L-dən çox aclıqlı öd turşusu konsentrasiyaları, hamiləliyin ağırlaşması riskinin artması ilə əlaqələndirilir.

Qandakı öd turşularının səviyyəsi hansı məqsədlə təyin olunur?

Öd turşuları qaraciyərin funksional vəziyyətinin göstəricisi kimi, hamilə qadınlarda kolestaz diaqnozunda istifadə olunur.

Öd turşularının tədqiqatı, xroniki hepatit C xəstələrində qaraciyər statusunun histoloji yaxşılaşdırılması və interferon terapiyasına davamlı reaksiya daxil olmaqla, xroniki hepatit C xəstələrində qaraciyər statusuna nəzarət etmək üçün istifadə edilə bilər. .