Toksoplasma , təkhüceyrəli bir mikroorqanizmdir. Adətən pişiklərdə rast gəlinsə də başqa heyvanlara da yoluxa bilər. Toksoplazma heyvanlarda çoxalmasına baxmayaraq, insanlara da sirayət edə biləcək bir xəstəlik növüdür.

Toksoplazma heyvanlardan insana birbaşa toxunma yolu ilə yoluxmur, ancaq heyvan nəcisi, çirklənmiş əşyalar və ya az bişmiş heyvanların əti ilə qidalanma zamanı insana yoluxa bilər.

Xüsusilə hamilə qadınlar doğuşdan sonra pişik nəcisindən uzaq durmalı və az bişmiş və ya çiy ət yeməməlidirlər. Toksoplazma (gondii) hamilə qadınlarda hamiləliyə və ya körpələrdə ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola biləcək bir xəstəlikdir.

Toksoplazma gözdə retinanın infeksiyasına və görmə sinirinə və ya görmə mərkəzinə ciddi ziyan vura bilər. Müalicə edilmədiyi təqdirdə xəstədə görmənin itirilməsi halı yaşana bilər.
Yoluxmuş pişik nəcisi ilə təmasda olduqdan sonra səhvən ağzınıza toxunsanız, parazitləri uda bilərsiniz. Xüsusilə ovlanmış və ya çiy ət məhsulları ilə bəslənilən pişiklərin toksoplazmaya yoluxma ehtimalı digər ev pişiklərindən daha çoxdur.

Yenə də quzu, donuz əti və maral əti, həmçinin pişik zibilləri də toksoplazmaya yoluxdura bilər. Bəzən pasterizə olunmamış süd məhsullarının da tərkibində parazit yaşaya bilir.

Çiy ətlə təmasda olan bıçaqlar, kəsmə taxtaları və ya qablar, bir sözlə, bütün mətbəx qabları isti və sabunlu su ilə yaxşıca yuyulmalıdır. Toksoplazmaya meyvə və tərəvəz səthində də rast gəlmək mümkündür. Bu səbəbdən bütün meyvə və tərəvəzlər yuyulmadan qəbul edilməməlidir.

Adətən, sağlamlıq problemi olmayan insanların immun sistemi parazitləri nəzarətdə saxlayır. Bəzi parazitlər güclü immun sisteminə sahib insanların bədənində sakit vəziyyətdə qalır. Ancaq hər hansı bir xəstəlik və ya bəzi dərmanların qəbulu nəticəsində  immunitet zəifləyirsə, infeksiya yenidən aktivləşə bilər və ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Toksoplazma xəstəliyinə dünyanın hər yerində rast gəlinir. Buna görə hər kəs bu xəstəliyə yoluxa bilər. Bu xəstəlik immuniteti zəif olan insanları daha çox təsir edir və aşağıdakı hallarda xüsusi risk yaradır.

  • HİV / GİÇS-ləriniz varsa və ya kimoterapiya alırsınızsa: kimyəvi terapiya immun sisteminizə təsir edir və orqanizmin kiçik infeksiyalarla belə mübarizə aparmasını çətinləşdirir.
  • Steroidlər və ya digər immunosupressiv dərmanlar. Bəzi bədxassəli olmayan xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunan dərmanlar immun sisteminizi zəiflədir və toksoplazmanın ağırlaşmalarına səbəb olur
  • Analiz dirsək venasından götürülmüş qan nümunəsində yoxlanılır.
  • Analiz üçün xüsusi bir hazırlıq tələb olunmur
  • Hamiləlikdən əvvəl və hamiləlik zamanı müayinə.
  • Hamiləlik dövründə linfoadenopatiya, Toksoplazmaya qarşı immunitet yoxdursa və ya araşdırılmamışdırsa.
  • İntrauterin infeksiya əlamətləri, feto-plasental çatışmazlıq.
  • HİV infeksiyasında ensefalit / meningoensefalit, neoplastik xəstəliklər, sitostatik dərmanlar qəbulu və digər immun çatışmazlığı halları.
  • Qeyri-müəyyən limfadenopatiya
  • Qeyri-müəyyən hepatosplenomeqaliya.
  • Qeyri-müəyyən temperatur.
  • Kongenital toksoplazmozdan şübhələnilir.

Neqativ nəticə:

  • infeksiya olmaması;
  • toksoplazmoz infeksiyası 3-4 həftədən az müddətdə meydana gəlib;


Pozitiv nəticə:

  • kəskin infeksiya;
  • müddətsiz bir infeksiya ilə IgM antikorlarının davamlılığı;
  • bilinməyən müddətdə İgM əkscisimlərinin davamlılığı
  • “Şübhəli”, nəticənin “Müsbət” və ya “Mənfi” kimi dəqiq(ehtimal 95% -dən çox) təsnifatına imkan verməyən sərhəd dəyəridir. Belə bir nəticənin xüsusilə xəstəliyin başlanğıc dövründə ortaya çıxa bilən çox aşağı səviyyədə əkscism ilə mümkün olduğunu unutmamalıyıq. Klinik vəziyyətdən asılı olaraq dinamikanı qiymətləndirmək üçün əkscisim səviyyəsini 10-14 gündən sonra yenidən yoxlamaq faydalı ola bilər.