PFAPA sindromu uşaqlarda ən çox rast gəlinən periodik hərarət sindromlarından biridir. Adı ingiliscə sözlərin baş hərflərindən yaranır:
- P – Periodik (təkrarlanan)
- F – Fever (hərarət)
- A – Aphthous stomatitis (ağız yaraları)
- P – Pharyngitis (boğaz iltihabı)
- A – Adenitis (boyun limfa düyünlərinin şişməsi)
Yəni PFAPA sindromu – təkrarlanan qızdırma, ağız yaraları, boğaz ağrısı və limfa düyünlərinin böyüməsi ilə gedən uşaq xəstəliyidir.
PFAPA sindromunun əlamətləri
PFAPA adətən 2–5 yaş arası uşaqlarda başlayır və dövri şəkildə özünü göstərir. Əlamətlər qəfil başlayır və 3–6 gün davam edə bilər.
- Təkrarlanan yüksək hərarət (38–40°C)
- Boğaz ağrısı və udqunma çətinliyi
- Boyunda limfa düyünlərinin böyüməsi
- Ağızda aftoz yaralar (ağız içi ağrılı yaralar)
- Uşaqda halsızlıq və iştahasızlıq
Xəstəlikdə hərarət adətən müntəzəm intervallarla (3–6 həftədən bir) təkrarlanır.
PFAPA sindromunun səbəbləri
Bu sindromun dəqiq səbəbi hələ tam məlum deyil. Lakin həkimlər bunun immun sisteminin müvəqqəti tənzimlənmə pozğunluğu ilə əlaqəli ola biləcəyini düşünürlər. Yoluxucu bir xəstəlik deyil və adətən genetik keçid də müşahidə olunmur.
PFAPA sindromunun diaqnozu
Diaqnoz əsasən uşağın əlamətlərinə və xəstəliyin təkrarlanma xarakterinə görə qoyulur. Qan analizlərində iltihabi göstəricilər yüksələ bilər, amma infeksiya tapılmır.
PFAPA sindromunun müalicəsi
- Xəstəliyin dəqiq müalicə üsulu yoxdur, amma simptomları yüngülləşdirmək mümkündür.
- Kortikosteroidlər – həkim nəzarəti ilə, qızdırma tutmalarını tez bir zamanda dayandıra bilər.
- Dərmanlarla dəstək – hərarətsalıcılar və ağrıkəsicilər istifadə oluna bilər.
- Tonzillektomiya (badamcıqların çıxarılması) – bəzi hallarda tam sağalma gətirə bilər.
- PFAPA sindromu adətən uşağın böyüməsi ilə yüngülləşir və yeniyetmə dövründə yox ola bilər.
PFAPA sindromu valideynlər üçün narahatlıq yaratsa da, uşaqlarda ciddi fəsadlara səbəb olmur. Müntəzəm həkim nəzarəti və düzgün müalicə ilə uşağın həyat keyfiyyətini qorumaq mümkündür.