Qan xərçəngi (leykoz) yoluxucu və ya keçici bir xəstəlik deyil. Bu, qan hüceyrələrinin anormal şəkildə çoxalması ilə yaranan onkoloji xəstəlikdir. Xəstəlik insandan-insana keçmir, lakin orqanizmdəki hüceyrə dəyişiklikləri nəticəsində inkişaf edir.
Qan xərçəngi müalicəsi
Müalicə növü, xəstəliyin mərhələsi və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətindən asılı olaraq dəyişə bilir. Əsas müalicə üsulları bunlardır:
- Kimyaterapiya – Xərçəng hüceyrələrini məhv edən dərman müalicəsi.
- Radioterapiya – Şüa terapiyası ilə xərçəng hüceyrələrinin məhv edilməsi.
- İltihab əleyhinə və dəstəkləyici müalicələr – Qan köçürülməsi, antibiotiklər, vitamin dəstəyi.
- İlkin sümük iliyi transplantasiyası – Uyğun donordan alınan sağlam hüceyrələrin köçürülməsi.
Erkən qoyulan diaqnoz isə müalicənin uğurlu olmasına müsbət təsir edir.
Qan xərçəngi nədən yaranır?
Qan xərçənginin yaranma səbəbi tam olaraq bilinməsə də, bəzi risk faktorları bunlardır:
- Genetik meyllilik
- Radiasiya təsiri
- Kimyəvi maddələrə uzunmüddətli məruz qalma
- İmmunitet sisteminin zəifləməsi
- Bəzi virus infeksiyaları
Bu faktorlar təkbaşına və ya birlikdə xəstəliyin inkişaf riskini artıra bilər.
Qan xərçənginin ömrü
Qan xərçənginin sağqalma müddəti xəstəliyin növünə, mərhələsinə, müalicəyə cavaba və xəstənin yaşına görə dəyişir. Bəzi hallarda xəstələr illərlə normal həyat sürə bilər, bəzən isə xəstəlik daha sürətli irəliləyə bilər. Müasir müalicə üsulları sayəsində sağ qalma göstəriciləri son illərdə xeyli yaxşılaşıb.
Uşaqlarda qan xərçəngi
Uşaqlarda qan xərçəngi tez inkişaf edə bildiyi üçün erkən diaqnoz həyati əhəmiyyət daşıyır. Müalicə çox vaxt kimyaterapiya ilə başlayır və bəzi hallarda sümük iliyi köçürülməsi tələb olunur. Uşaq xəstələrdə sağ qalma göstəriciləri böyüklərlə müqayisədə daha yüksək ola bilər, çünki orqanizm müalicəyə daha yaxşı cavab verir.
Uşaqlarda qan xərçənginin əlamətləri
Uşaqlarda qan xərçəngi (kəskin limfoblast leykoz) daha çox rast gəlinir və bəzi əlamətlərlə özünü göstərir:
- Tez-tez və səbəbsiz qızdırma
- Halsızlıq, yorğunluq
- Dərinin solğunlaşması
- Bədənin müxtəlif hissələrində göyərmələr və qanaxmalar
- Limfa düyünlərində böyümə
- Sümük və oynaq ağrıları
Uşaqlarda bu əlamətlərdən bir neçəsi varsa, dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir.
Əgər sizdə və ya övladınızda qan xərçəngi ilə bağlı şübhəli əlamətlər varsa, vaxt itirməyin. Saglam Ailə klinikasında müasir diaqnostika və fərdi müalicə planı ilə sağlamlığınızı qorumağa kömək edirik.