ASO olaraq qısaldılan Antistreptolizin O, hemolitik streptokok bakteriyalarından ifraz olunan streptolizin adlı toksinin varlığını araşdırmaq üçün olunan laborator analizdir. A qrupu beta hemolitik streptokok infeksiyası asqırma və öskürmə kimi ağız və boğaz ifrazatlarını havaya kiçik damcılarla qarışdıraraq insandan insana ötürülür. Uzun müddət havada qalan, hemolitik streptokok bakteriyalarını daşıyan və digərinə yoluxan bu damlacıqlar nəticəsində bir çox simptom meydana gəlir. Boğaz ağrısı, qızdırma, mədə və baş ağrısı, limfa düyünlərində və boyundakı badamcıqlarda şişkinlik, badamcıqlarda ağ iltihab ocaqları əsas əlamətləridir. A qrupu beta hemolitik streptokok infeksiyası boğazdakı iltihablı ağrı ilə xarakterizə olunsa da, bəzi hallarda kəskin glomerulonefrit, kəskin oynaq revmatizmi, farinqotonzillit, impetigo və piodermiya qanqreni kimi infeksiyalara səbəb ola bilər. İnsanın A qrupu beta hemolitik streptokok infeksiyasına məruz qaldığını təyin edən ASO testi ilə infeksiyanın əvvəl keçirildiyi və ya infeksiyanın hələ də aktiv olduğu aydın şəkildə anlaşıla bilməməklə yanaşı, kəskin infeksiyalarda aparılan laboratoriya testlərindəki ASO dəyəri insanların sağalma dövründəki ASO dəyərindən 2 dəfə çoxdur. Bu fərq klinik baxımdan əhəmiyyətli olsa da, ASO dəyəri bütün A beta hemolitik streptokok infeksiyalarında eyni miqdarda artmaya bilər. Bu, streptokok bakteriyalarının səbəb olduğu boğaz və dəri infeksiyalarında kəskin şəkildə görülə bilər. Buna görə ASO testi ən azı iki dəfə, bir neçə həftə aralıqla təkrarlanmalıdır.
- Analiz dirsək venasından götürülmüş qan nümunəsində yoxlanılır.
- Analiz 8-14 saat aclıqdan sonra yoxlanmalıdır.
- Yüngül qida qəbulundan 4 saat sonra da analizi vermək olar.
- Müayinə öncəsi psixoemosional və fiziki gərginlik, alkoqol qəbulu olmamalıdır.
- Zəiflik
- İştahsızlıq
- Bulantı və qusma
- Qarın ağrısı
- Boyundakı limfa düyünlərinin şişməsi
- Boğaz ağrısı
- Tonsillit
- Udqunarkən artan boğaz ağrısı
- Yüksək hərarət
- Dəri səthində qabıqlama, qızartı, istilik və ya şişlik
- Baş ağrısı
ASO yüksəkliyi nədir?
Hemolitik streptokok streptolizin O adlanan bir antigen növünə və ya başqa sözlə, orqanizmə daxil olarkən yaratdığı zəhərli bir təsirə sahibdir. Tam adı antistreptolysin O olan ASO, bədənin streptolysin O antigeninə qarşı ifraz etdiyi bir əkscisimdir. Laboratoriyada ASO testi immun sistem tərəfindən ifraz olunan əkscisimlərin miqdarının ölçülməsi ilə aparılır. Bu səbəbdən ASO yüksəlməsinin səbəbi metabolizmada mövcud olan hemolitik streptokok bakteriyalarının olmasıdır. Antistreptolysin O testi ilə metabolizmada hemolitik streptokok bakteriyalarının olması, bakteriyaların şəxslə təmasından təxminən 1-3 həftə sonra aşkar edilir. İnfeksiya müalicə olunduqdan sonra ASO dəyəri təxminən 6 - 12 ay arasında normal dəyərin üzərində qalmağa davam edir. A qrupu beta hemolitik streptokok infeksiyası müalicə edilmədikdə oynaq, böyrək və ürək xəstəlikləri kimi daha ciddi xəstəliklərə yol aça bilər.