Bu test qanda Xromogranin A (CgA) miqdarını ölçür. CgA, neyroendokrin hüceyrələrdə olan və ifraz olunan bir proteindir. Həm yaxşı, həm də bədxassəli şişlər yerləşdikləri neyroendokrin hüceyrələrdən və endokrin (hormonal) sistem vəzilərində yarana bilər. Bu şişlər arasında karsinoid şişlər, insulinomalar, kiçik hüceyrəli ağciyər xərçəngləri, neyroblastomalar və digər neyroendokrin şişlər var. Bu şişlərin bir çoxu davamlı və ya ara -sıra bu şişin xarakterik simptomlarına səbəb olan serotonin, katekolaminlər və ya insulin kimi çox miqdarda hormon ifraz edir. Ancaq bəzi neyroendokrin şişlər gözlənilən hormonları ifraz etmir. Hər iki vəziyyətdə də, nöroendokrin şiş tez-tez artan CgA səviyyələri ilə əlaqələndirilir.
- Müayinə üçün biomaterial: venoz qan
- Müayinəyə 12 saat qalmış qida qəbul olunmamalıdır.
- Müayinəyə 24 saat qalmış dərman preparatların qəbulunu dayandırmalıdır.(müalicə həkimin razılığı ilə)
- Neyroendokrin şişlərdə diaqnoz, monitorinq və proqnoz üçün.
- Xəstədə neyroendokrin şişlərdən şübhələnən simptomlar varsa xromogranin A konsentrasiyasının təyin edilməsi aparılır: qızdırma - üz və boyun dərisinin qızarması, tez -tez ürək döyüntüsü, qan təzyiqinin artması və ürək ağrısı, qarın ağrısı , ürəkbulanma, qusma, ishal, astma tutmaları(bronxospazm). Bütün bu simptomlar, karsinoid sindromu meydana gətirən, şiş tərəfindən istehsal olunan bioloji aktiv maddələrin bədəninə təsirindən qaynaqlanır.
- İlkin diaqnostikaya əlavə olaraq, müalicənin effektivliyini qiymətləndirmək və şişin təkrarlanmasına nəzarət etmək üçün xromogranin A səviyyəsinin təyin edilməsi aparılır.
Serumda xromogranin A səviyyəsinin müxtəlif amillərin və ya neyroendokrin şişlərlə əlaqəli olmayan patoloji şərtlərin təsiri altında dəyişə biləcəyini xatırlamaq vacibdir. Qanda xromogranin A konsentrasiyasının artmasına səbəb olan amillər arasında aşağıdakıları ayırd etmək olar:
- xroniki atrofik qastrit (tip A qastrit),
- proton inhibitorlarının (omeprazol, pantoprazol, lansoprazol, rabeprazol) və ya tip II histamin reseptor blokerlərinin (ranitidin, famotidin, nizatidin, roxatidin) uzunmüddətli istifadəsi,
- böyrək funksiyasının azalması,
- arterial hipertoniya,
- ürək çatışmazlığı,
- revmatoid artrit,
- iltihablı bağırsaq xəstəliyi
Qeyd etmək lazımdır ki, bu şəraitdə xromogranin A səviyyəsi yüksəlsə də, neyroendokrin neoplazmalarda müşahidə olunandan xeyli aşağıdır.