Rubella, Togaviridae'nin (Togaviridae, Rubivirus cinsi) RNT ttərkibli r virusun səbəb olduğu kəskin yoluxucu antroponotik xəstəlikdir.
İnfeksiya hava damcı yolu ilə yoluxur. Rubella virusu səkilər başlamazdan bir həftə əvvəl və səpkilərdən bir həftə sonra yayılır. İnkubasiya dövrü 2-3 həftə davam edir. Yoluxmuş məxmərək hadisələrinin 30-50% -i asimptomatikdir. Digər hallarda klinik mənzərə qızdırma, qısamüddətli şiddətlənmə ilə papulyar səpki , limfadenopatiya, burun axıntısı, konyuktivitdir. Rubella adenopatiyası xəstəliyin davamlı xüsusiyyətidir və çox vaxt onun yeganə təzahürüdür.
Məxmərək, fetusun intrauterin infeksiyası səbəbindən hamilə qadınlar üçün təhlükəlidir. Dölün tutulma tezliyi hamiləlik dövrünə bağlıdır. Ana nə qədər erkən yoluxarsa, fetusun zədələnməsi ehtimalı o qədər yüksəkdir və mümkün inkişaf anomaliyaları daha genişdir. Hamiləliyin ilk trimestrində məxmərək xəstəliyi ən təhlükəlidir və% 60-da gələcək uşağın anadangəlmə malformasiyasına səbəb olur. Bunlara inkişaf geriləmələri, görmə və eşitmə pozğunluqları, anadangəlmə ürək qüsurları, sümüklərinin zədələnmələri, kəllə və s. aiddir. Buna görə də, reproduktiv yaşda olan qadınlarda risk qrupunu (xəstəliklə) müəyyənləşdirmək üçün sistematik seroloji analiz aparmaq tövsiyə olunur.
Məxmərəyin laborator diaqnozu seroloji markerlərin (IgM immunoglobulinləri, IgG və IgG avidliyi) müəyyənləşdirilməsinə əsaslanır.
Spesifik IgG əkscisimcikləri adətən IgM əkscisimciklərinin meydana gəlməsindən təxminən 1 həftə sonra görünür; miqdarı sürətlə artır, xəstəliyin başlanğıcından 6-10 həftədə maksimuma çatır və sonra tədricən müəyyən bir titrə qədər azalır və ömür boyu davam edə bilər. Tamamilə asimptomatik reinfeksiya IgG-də orta dərəcədə artım ilə müşayiət olunur. IgG əkscisimciklərinin aşkarlanması peyvənddən sonrakı immuniteti qiymətləndirmək üçün (peyvənddən 25-50 gün sonra baş verir) və infeksiya tarixçəsini təyin etmək üçün istifadə olunur.
- Analiz dirsək venasından götürülmüş qan nümunəsində yoxlanılır.
- Analiz üçün xüsusi bir hazırlıq tələb olunmur
- Məxmərək xəstəliyinə qarşı immunitetin yoxlanması
- Keçirilmiş infeksiyaların təyini
- Peyvənd olunmamış və infeksiyanı keçirməmiş şəxslərin təyini
- Hamiləliyin planlaşdırılması
- Hamilə qadında məxmərək əlamətlərinin müşahidə olunması zamanı: qızdırma, səpgilər və s.
- Körpədə anadangəlmə inkişaf qüsurları zamanı (əgər ana hamiləlik zamanı məxmərəyə yoluxmuşsa)
Ölçü vahidi: nəticələr avidlik indeksi (%) olaraq bildirilir.
Avidlik indeksi 40% -dən azdıraa - aşağı avidlikli Rubella IgG əkscisimcikləri. Son 2-3 aydakı ilkin məxmərək infeksiyası .
Avidlik indeksi 40-60% - sərhəd həddləri. Bozluq zonası avidlik baxımından infeksiya müddətini təyin etmək çətindir, 20-30 gündən sonra analizi təkrarlamaq lazımdır, yeni birincili infeksiyadırsa avidlik indeksi artmalıdır.
Avidlik indeksi % 60% -dan çox - yüksək dərəcədə əkscisimcikli Rubella IgG. Nəticə, son 5 ayda məxmərək virusu ilə birincil infeksiyanın istisna edilməsinə imkan verir.