Eritrositlərin çökmə sürəti (EÇS)

4 Azn

EÇS( eritrositlərin çökmə sürəti)  bədəndə mövcud olan iltihab dərəcəsinin dolayı yolla ölçülməsidir. Əslində, eritrositlərin (qırmızı qan hüceyrələri) incə, uzun bir qan borusundakı çökmə sürətini ölçür. Nəticələr, bir saatdan sonra sütunun başında neçə millimetr şəffaf plazma olduğuna əsaslanır. Normalda qırmızı qan hüceyrələri yavaş-yavaş çökərək çox az şəffaf plazma qoyur. Bəzi zülalların (məsələn, iltihabı artıran fibrinogen və ya immunoglobulinlər kimi) qan səviyyələrinin artması, qırmızı qan hüceyrələrinin daha sürətli dağılmasına və EÇS in artmasına səbəb olur.

EÇS analizi üçün xüsusi hazırlıq tələb olunmur. Lakin adətən digər analizlərlə birlikdə verildiyindən , digər analizlərin şərtlərinə əməl olunmalıdır

Xəstənin polimialgiya revmatizmi və ya temporal arterit, baş ağrısı, boyun və ya çiyin ağrısı, qalça ağrısı, anemiya, səbəbsiz arıqlama və oynaq sərtliyi kimi şikayətləri varsa. Bunun xaricində müvəqqəti və ya daimi EÇS yüksəlməsinə səbəb olan bir çox şərt var.

EÇS xüsusi bir iltihab testi olmadığı və digər amillərdən təsirləndiyindən nəticələr həkimin digər klinik araşdırmaları , xəstənin tarixçəsi və digər uyğun laborator nəticələrlə birlikdə istifadə olunmalıdır.

Orta dərəcədə EÇS yüksəlməsi iltihabda, həmçinin anemiya, infeksiya, hamiləlik və yaşlanma ilə müşahidə edilə bilər.

Çox yüksək EÇS dəyərlərinin ümumiyyətlə globulinlərdə əhəmiyyətli bir artım kimi açıq bir səbəbi var. Globulinlərdə bu artım şiddətli infeksiyaya görə ola bilər.

EÇS-in yüksəlməsi iltihabın artdığını və ya müalicəyə zəif cavab verdiyini, azalması  isə orqanizmin müalicəyə yaxşı cavab verdiyini göstərir.

Aşağı EÇS ümumiyyətlə əhəmiyyətli olmasa da, polisitemiya, həddindən artıq leykoz və bəzi protein anomaliyalarında müşayiət edilə bilər. Qırmızı qan hüceyrəsinin formasında olan bəzi dəyişikliklər (oraq hüceyrə anemiyasındakı oraq hüceyrələri kimi) EÇS-i də aşağı sala bilər.