Təngənəfəslik nəfəs yollarındakı problemlərlə və ya ürək-damar sistemi ilə əlaqəli ola bilər. Orta hesabla 70 kq çəkili insan istirahət vaxtı dəqiqədə 14-16 tənəffüs edir. Tez-tez nəfəsalma hiperventilyasiyaya səbəb olur.
Təngənəfəslik (dispnea) zamanı onun sakitlik vəziyyətində yoxsa fiziki yüklənmədən sonra yarandığını aydınlaşdırmaq lazımdır. Həmçinin simptomun qəfləti yoxsa tədricən yaranması da etiologiyasını müəyyənləşdirməkdə rol oynayır.
Təngənəfəslik səbəbləri:
- Astma
- Bronxit
- Pnevmoniya
- Pulmonar emboliya
- Aritmiya
- Allergik reaksiya
- Piylənmə
- Vərəm
- Emfizema
- Sarkoidoz
- Qabırğanın sınığı
- Dəm qazı ilə zəhərlənmə
- Ürək çatışmazlığı
- Ağciyər arteriyasında hipertenziya
Təngənəfəsliklə yanaşı sinədə ağrı, yorğunluq, başdönmə, ürəkgetməsi,öskürək, boyunda ağrı müşahidə oluna bilər.
Təngənəfəslik zamanı nə etməli?
Təngənəfəslik zamanı nə etməli, sualına cavab olaraq qeyd edək ki, təngənəfəslik zamanı ilk növbədə sakit qalmaq çox önəmlidir. Dərin və yavaş nəfəs almağa çalışaraq bədənin oksigen qəbul etməsini asanlaşdırmaq və artırmaq olar. Havanın yaxşı dövran etdiyi bir yerə keçmək, pəncərəni açmaq və ya sərinkeşi işə salmaq təngənəfəs olan şəxsi rahatlada bilər. Əgər bu vəziyyət uzun müddət davam edirsə və ya tez-tez təkrarlanırsa, mütləq həkimə müraciət edilməlidir.
Psixoloji nəfəs darlığı
Psixoloji nəfəs darlığı, əsasən stres, narahatlıq və ya panik atak vəziyyətlərindən qaynaqlanır. Bu zaman nəfəs alma çətinləşir, nəfəs kəsilmə hissi və ya sinədə sıxılma müşahidə olunur. Bu vəziyyət, bədəndə yaranan emosional gərginlik və həyəcanın fiziki təsiri olaraq ortaya çıxır. Problemin öhdəsindən gəlmək üçün ilk növbədə sakitləşmək vacibdir. Dərin nəfəs alma texnikalarını tətbiq etmək, nəfəs ritmini normallaşdırmağa kömək edə bilər. Burada əsas məqsəd nəfəs almağı yavaşlatmaq və bədəni rahatlatmaqdır.
Həmçinin, açıq havada olmaq, təmiz oksigen qəbul etmək və ətraf mühitin diqqəti yayındırması vəziyyəti yüngülləşdirə bilər. Rahatlatıcı musiqi dinləmək, meditasiya və ya yüngül fiziki fəaliyyət də narahatlığı azaltmaq üçün effektiv üsullardandır. Əgər psixoloji nəfəs darlığı tez-tez baş verirsə, bu vəziyyəti daha yaxşı idarə etmək üçün psixoloq və ya terapevt dəstəyi almaq çox faydalıdır. Mütəxəssis köməyi ilə stresin idarə edilməsi, dərin nəfəs alma məşqləri və relaksasiya texnikaları öyrənilə bilər. Bu, həm gündəlik həyatda daha rahat nəfəs almağa, həm də emosional balansı qorumağa kömək edəcək.
Nəfəs darlığı səbəbləri
Nəfəs darlığının səbəbləri müxtəlifdir. Bu səbəbləri tapmaq və ona uyğun müalicə üsulu tətbiq etmək lazımdır. Əgər davamlı bu problemlə qarşılaşırsınızsa, qeyd edə bilərik ki, nəfəs darlığınızın aşağıda sadaladığımız səbəbləri ola bilər:
Ürək xəstəlikləri: Ürək çatışmazlığı və ya təzyiq problemləri.
Ağciyər problemləri: Astma, bronxit və ya KOAH kimi xəstəliklər.
Psixoloji təsirlər: Stress, qorxu və ya panik hallar.
Hamiləlik: Böyüyən körpə diafraqməyə təzyiq göstərə bilər.
Çəki: Artıq çəki nəfəs almanı çətinləşdirə bilər.
Nəfəs darlığı ilə qarşılaşırsınızsa, səbəbini müəyyən etmək üçün mütləq həkimə müraciət etməlisiniz.
Təngənəfəsliyin müalicəsi necə olur?
Təngənəfəsliyin müalicəsi ilk əvvəl bu problemin əsas səbəbi müəyyənləşdirildikdən sonra səbəbə uyğun tətbiq olunur. Bu problem son zamanlar daha çox müşahidə edilir və səbəbindən asılı olaraq fərqli müalicə üsulları da dəyişir. Aşağıda təngənəfəsliyin müalicəsi haqqında sizi məlumatlandıra bilərik:
Dərmanlar: Astma və ya ağciyər problemləri üçün inhalatorlar və digər dərmanlar istifadə edilə bilər.
Nəfəs məşqləri: Sadə tənəffüs məşqləri ağciyərləri gücləndirməyə və nəfəs almanı yaxşılaşdırmağa kömək edir.
Psixoloji dəstək: Stres və narahatlıq səbəbindən yaranan nəfəs darlığı üçün mütəxəssis dəstəyi faydalıdır.
Yaşam tərzi dəyişiklikləri: Sağlam qidalanmaq, hərəkət etmək və siqaretdən uzaq durmaq nəfəs darlığının qarşısını almağa kömək edir.
Təngənəfəslik ciddi narahatlıq yaradırsa, vaxtında həkimə müraciət etmək çox vacibdir. Sağlam Ailə-nin peşəkar həkimləri sizi sağlamlığınıza qovuşduracaq. Bizə etibar edə bilərsiniz.