Simptomlar

Venaların genişlənməsi

Varikoz venalar  genişlənmiş və qanla həddən çox dolmuş venalardır. Şişkin olub göy-yasəmən və ya qırmızı rəngdə görünürlər, adətən ağrılıdırlar.  Qadınlarda kişilərə nisbətən daha çox rast gəlinir. Yetkin insanların təqribi 25%-ində varikoz venalar müşahidə olunur. Daha çox ayaqların baldır hissəsində yerləşirlər.

Mümkün səbəblər:

  • Hamiləlik
  • Menopauza
  • 50-dən yuxarı yaş
  • Uzun müddət ayaqüstə dayanmaq
  • Artıq çəki
  • Ailədə varikoz venaların irsi olması

Diaqnostika:

Diaqnostika üçün fiziki müayinə, ultrasəs müayinəsi və venoqramma  istifadə oluna bilər. USM və venoqramma ağrıya səbəb olan  tromb və tıxanmaları da aşkarlamağa kömək edir.

Müalicə:

Ümumilikdə varikoz venların əmələ gəlməsinin və daha da dərinləşməsinin qarşısını almaq üçün tövsiyə olunur:

  • Uzun müddət ayaqüstə dayanmaqdan qaçınmaq
  • Artıq çəkini azaltmaq
  • Qan dövranını yaxşılaşdırmaq üçün bədən tərbiyəsi ilə məşğul olmaq
  • Kompressiya corablarından istifadə etmək
  • Dincələndə və yatanda ayaqları qaldırmaq

Qeyd olunan üsulların heç biri kömək olmadıqda artıq cərrahi müdaxilədən istifadə olunur.

Venaların genişlənməsi diaqnostikası

Venaların genişlənməsi diaqnostikasında bir neçə müasir tibbi üsul tətbiq olunur. Bunlar problemin dəqiq səbəbini müəyyən etməyə və uyğun müalicə planını təyin etməyə kömək edir. Fiziki müayinə zamanı həkim venaların xarici görünüşünü qiymətləndirir, şişkinlik, ağrı və dəri dəyişiklikləri kimi simptomları yoxlayır. Bununla yanaşı, ultrasəs müayinəsi (USM) venaların genişlənməsi səbəbindən yaranan qan axını pozğunluqlarını izləmək üçün istifadə olunur. USM, həmçinin damarlarda tromb və ya tıxanmaların olub-olmadığını müəyyən etməkdə mühüm rol oynayır.
Daha dərin diaqnostika tələb olunduqda, venoqramma adlı xüsusi müayinə aparılır. Bu üsul zamanı damarlara kontrast maddə yeridilir və rentgen vasitəsilə venaların genişlənməsi, qan axını və tıxanma problemləri aydın şəkildə görüntülənir. Venoqramma, xüsusilə tromboflebit və ya xroniki venoz çatışmazlıq kimi problemlərin dəqiq diaqnostikasında əvəzolunmazdır.
Venaların genişlənməsi diaqnostikasında hər iki üsul – USM və venoqramma – çox dəqiq nəticələr verir və bu problemlə bağlı ağrı, şişkinlik və digər əlamətlərin əsas səbəblərini aşkarlamağa kömək edir. Erkən diaqnostika və müalicə ilə venaların genişlənməsi zamanı yaranan ciddi fəsadların qarşısını almaq mümkündür. Bu səbəbdən, vaxtında mütəxəssisə müraciət etmək tövsiyə olunur.

Varikoz nədir?

Varikoz nədir və varikoz niyə yaranır? Varikoz damar genişlənməsi, qan dövranının pozulması nəticəsində damarların normal ölçüsündən daha geniş olmasıdır. Bu problem damarların elastikliyinin itirilməsi ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir. Əsasən qan axınının zəifləməsi və damar divarlarının müqavimətinin azalması səbəbindən yaranır. Varikoz damar genişlənməsi ən çox ayaqlarda müşahidə edilsə də, bədənin digər hissələrində, o cümlədən cinsi orqanlarda və daxili orqanlarda da rast gəlibir. İndi sizinlə varikozun yaranmasının əsas səbəbləri ilə tanış olacaqsınız.

Varikozun yaranma səbəbləri

Varikoz damar genişlənməsi bir sıra faktorların təsiri nəticəsində meydana çıxır. Bu səbəblər aşağıdakılardır:

  • Genetik meyillilik: Ailə üzvlərində varikoz problemi olan insanlarda bu risk daha yüksəkdir.
  • Uzun müddət ayaq üstə qalmaq: Uzun müddət hərəkətsiz dayanmaq qan dövranını zəiflədir və damarların genişlənməsinə səbəb olur.
  • Oturaq həyat tərzi: Aktiv həyat tərzi keçirməyən insanlarda varikozun yaranma riski artır.
  • Hamiləlik: Hamiləlik dövründə qan dövranı artdığı üçün damarlar üzərində təzyiq yüksəlir və varikoz yaranma ehtimalı artır.
  • Hormon dəyişikliyi: Hormonal dəyişikliklər, xüsusilə menopauza və hamiləlik dövründə damar divarlarına təsir edərək onların genişlənməsinə səbəb ola bilər.
  • Artıq çəki: Piylənmə damarlar üzərində əlavə təzyiq yaradaraq varikozun inkişafına səbəb olur.
  • Siqaret və alkoqol istifadəsi: Pis vərdişlər damarların sağlamlığına mənfi təsir edərək elastikliyini azaldır və varikoz riskini artırır.

Varikozun evdə müalicəsi

Varikozun ev şəraitində müalicəsi üçün bir sıra təsirli üsullar mövcuddur. Əsas müalicə yanaşmaları həyat tərzini dəyişmək və sağlam vərdişlərə yiyələnməkdir. Bunlar aşağıdakılardır:

  • Düzgün qidalanma: Bol lifli qidalar, tərəvəz və meyvələr qəbul edərək qan dövranını yaxşılaşdırmaq mümkündür.
  • Fiziki fəaliyyət: Mütəmadi yürüş və ya yüngül idman hərəkətləri qan dövranını artırmağa kömək edir.
  • Kompressiya corabları: Damarları dəstəkləyərək genişlənmənin qarşısını alır və ağrıları azaldır.
  • Bitki mənşəli müalicələr: At şabalıdı, aloe vera və yaşıl çay kimi təbii vasitələr damar sağlamlığını dəstəkləyə bilər.
  • Ayaqları yüksəkdə saxlamaq: Qan axınının yaxşılaşması üçün ayaqları mütəmadi olaraq ürək səviyyəsindən yuxarı qaldırmaq məsləhət görülür.

Cinsi orqanda varikoz

Cinsi orqanda varikoz damar genişlənməsi son zamanlar daha çox rast gəlinən ciddi narahatlığa səbəb ola bilən bir problemdir. Bu problem həm kişilərdə, həm qadınlarda yarana bilir. Cinsi orqanda varikoz zamanı əsas simptomlar damarların genişlənməsi, ağırlıq hissi və ağrı şəklində özünü göstərir. Bu vəziyyət hormonal dəyişikliklər, həddindən artıq fiziki gərginlik və genetik faktorlarla bağlı ola bilər. Müalicə metodları aşağıdakılardır:

  • Fiziki terapiya: Varikoz simptomlarını yüngülləşdirmək üçün müəyyən fiziki məşqlər tətbiq edilir.
  • Dərman müalicəsi: Qan dövranını yaxşılaşdıran və damar divarlarını gücləndirən dərmanlar istifadə olunur.
  • Cərrahi müdaxilə: Ağır hallarda varikoz damarların çıxarılması və ya bağlanması əməliyyatı aparılır.

Xayada varikoz (Varikosel)

Xayada varikoz, kişi reproduktiv sağlamlığına mənfi təsir edə bilən ciddi bir problemdir. Bu vəziyyət xaya damarlarının genişlənməsi və qan axınının pozulması nəticəsində yaranır. Əlamətləri arasında xayalarda ağırlıq hissi, vizual damar genişlənməsi və bəzi hallarda sonsuzluq problemləri mövcuddur.
Müalicə üsulları aşağıdakılardır:

  1. Damarları gücləndirən dərmanlar
  2. Fiziki terapiya və həyat tərzi dəyişiklikləri
  3. Cərrahi müdaxilə (Varikoselektomiya)

Qadın cinsiyyət orqanında varikoz

Qadınlarda da cinsi orqanlarda varikoz əsasən qasıq nahiyəsində, kiçik çanaq damarlarında və cinsiyyət orqanlarında damarların genişlənməsi ilə xarakterizə olunur. Pelvik Varikoz Sindromu (Kiçik çanaq venalarının genişlənməsi) adı ilə də tanınan bu vəziyyət qadınlarda narahatlıq yarada və həyat keyfiyyətini azalda bilər.  
Qadınlarda cinsi orqanda varikozun yaranma səbəbləri:

  • Hamiləlik: Hamiləlik zamanı qan həcminin artması və hormonal dəyişikliklər damar divarlarına təsir edərək genişlənməyə səbəb ola bilər.
  • Hormon dəyişikliyi: Estrogen və progesteron hormonlarının dəyişməsi damarların zəifləməsinə və genişlənməsinə səbəb ola bilər.
  • Ağır fiziki yük: Çoxlu ağırlıq qaldırmaq və ya ağır idman məşqləri damarlar üzərində təzyiqi artıraraq varikozun yaranmasına səbəb ola bilər.
  • Oturaraq və ya ayaq üstə uzun müddət qalmaq: Bu vərdişlər qan dövranını zəiflədir və damar genişlənməsinə gətirib çıxarır.
  • Genetik meyillilik: Ailədə varikoz problemi olan qadınlarda daha yüksək risk müşahidə edilir.

Ayaqda varikoz müalicəsi

Ayaq varikozu ən çox rast gəlinən formadır və gündəlik həyatda ciddi narahatlıq yaratdığından problemdən qurtulmaq yolları axtarılır. Qeyd edək ki, ayaq varikozunun müalicəsi üçün aşağıdakı metodlardan istifadə edilir:

  • Lazer terapiyası: Genişlənmiş damarları bağlayaraq qan axınını yenidən istiqamətləndirir və görünüşünü azaldır.
  • Skleroterapiya: Damarların içinə xüsusi maddə yeridilərək, onların zamanla yox olması təmin edilir.
  • Cərrahi müdaxilə: Ən ağır hallarda damarların çıxarılması və qan dövranının normallaşdırılması üçün cərrahi əməliyyat aparılır.
  • Yaşam tərzi dəyişiklikləri: Hərəkətlilik artırılmalı, düzgün qidalanma vərdişləri tətbiq olunmalıdır.

Kişilərdə varikoz genişlənmə

Kişilərdə varikoz genişlənmə nədir və nədən yaranır? Kişilərdə varikoz genişlənmə, ən çox ayaqlarda və xayalarda (varikosel) rast gəlinir. Bu problem damarların qanı geri qaytarmaqda çətinlik çəkməsi və genişlənməsi ilə xarakterizə olunur. Varikoz genişlənməsi kişilərdə ciddi narahatlıq yarada bilər və vaxtında tədbirlər görülməzsə, daha ağır fəsadlara səbəb ola bilər. Varikozun yaranmasına səbəb olan əsas amillər arasında uzunmüddətli oturaq həyat tərzi, ağır fiziki işlər, genetik meyillilik və qeyri-sağlam həyat tərzi yer alır. Bu faktorlar damar divarlarının zəifləməsinə və qan axınının pozulmasına gətirib çıxarır.

Kişilərdə varikoz genişlənməsinin əlamətləri:

  1. Ayaqlarda və xayalarda ağırlıq hissi və şişkinlik
  2. Uzun müddət ayaq üstə və ya oturduqda ağrı və narahatlıq
  3. Xayalarda vizual damar genişlənməsi və qeyri-bərabərlik
  4. Yorğunluq və fiziki fəaliyyət zamanı narahatlığın artması
  5. Bəzi hallarda reproduktiv problemlər (sonsuzluq)

Əgər varikozdan əziyyət çəkirsinizsə, Sağlam Ailə-yə müraciət edə bilərsiniz.
 

Sizə zəng edək?

Ad Soyad

Əlaqə nömrəsi