Beta-2-qlikoprotein 1 qan laxtalanma funksiyasının pozulmalarında yaranan anticisimdir. Qırmızı qan hüceyrələrinin (eritrositlərin) divarlarında olan fosfolipid qatına qarşı yönəldiyindən anti-fosfolipid anticisimləri, kardiolipin, qurdeşənəyi antikoaqulyant analizləri ilə birlikdə müayinə olunur. Təsir mexanizmi hələ tam aydın müəyyən olunmasa da, arteriya və venalarda tromblaşmaya səbəb olur.
Adətən antifosfolipid sindromu (APS) adlanan autoimmun xəstəlikdən əziyyət çəkən insanlarda müşahidə olunur.
Bu xəstəlik qan laxtalanma prosesinin pozulması, trombosit miqdarının kəskin azalması, preeklampsiya (hamiləlik zamanı təzyiqin qalxması və sidikdə zülalların aşkar olunması) və xüsusilə 1-ci və 2-ci trimestrdə hamiləliyin qeyri-ixtiyari kəsilməsi kimi fəsadlara gətirib çıxarır. Həmçinin sistem qırmızı qurdeşənəyi xəstəliyin diaqnostikasında istifadə olunan müayinə metodudur.
Laboratoriyada Beta-2-qlikoprotein 1 anticisminin üç forması analiz olunur: IgG, IgM, və IgA. Müayinə zamanı IgG və IgM nəticələri mənfi çıxarsa, lakin antifosfolipid sindromunun əlamətləri müşahidə olunarsa, bu halda IgA formadan şübhələnmək lazımdır.
Anti Beta-2 Glikoprotein 1 İgM nədir?
Anti Beta-2 Glikoprotein 1 İgM analizi, insan orqanizmində qan laxtalanma prosesinin düzgün işləmədiyini və ya immun sisteminin bədənə qarşı reaksiya verdiyini müəyyən etmək üçün aparılan bir laborator müayinəsidir. Bu test, qan laxtalanması ilə bağlı xəstəliklərin diaqnozunda mühüm rol oynayır.
İnsan qanında fosfolipidlər adlanan yağ əsaslı molekullar var. Bu molekullar qırmızı qan hüceyrələrinin (eritrositlərin) divarlarını təşkil edərək qan dövranını normal saxlamağa kömək edir. Lakin bəzi insanlarda immun sisteminin bu fosfolipidlərə səhv reaksiya verməsi mümkündür və nəticədə Beta-2 Qlikoprotein 1 adlı xüsusi bir zülala qarşı antikorlar yaranır. Bu anticismlər qanın normadan çox laxtalanmasına və damarların içərisində tromb (qan laxtası) əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər.
Anti Beta-2 Glikoprotein 1 İgM, xüsusilə Antifosfolipid Sindromu (APS) diaqnozunda istifadə olunur. APS, immun sisteminin bədənin sağlam toxumalarına hücum etməsi nəticəsində yaranan autoimmun xəstəlikdir. Bu xəstəlik, damarlarda tromb yaranma riskini artırır və bəzi hallarda hamiləlik zamanı ciddi problemlərə səbəb ola bilir.
İgM analizi nədir?
IgM (Immunoqlobulin M), bədənin infeksiyalara qarşı ilk müdafiə xəttini təşkil edən antikordur. Bu antikor, viruslar və bakteriyalar bədənə daxil olduqda tez bir zamanda yaranır və infeksiyaya qarşı ilkin qoruma təmin edir.
IgM analizi, bədənin hazırda aktiv bir infeksiya ilə mübarizə aparıb-aparmadığını müəyyən etmək üçün istifadə edilir. Əgər IgM səviyyəsi yüksək çıxarsa, bu, orqanizmdə yeni bir infeksiyanın başladığını və ya aktiv bir otoimmün reaksiyanın olduğunu göstərə bilər.
IgM səviyyəsinin yoxlanıldığı hallara misallar:
✔ Bakterial və ya virus infeksiyalarının erkən mərhələdə aşkarlanması
✔ İmmun sisteminin fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi
✔ Otoimmün xəstəliklərin aşkar edilməsi
Əgər IgM səviyyəsi yüksəkdirsə, bu, bədəndə yeni başlayan bir infeksiyanın olduğunu göstərə bilər. Aşağı səviyyədə çıxarsa, immun sisteminin zəiflədiyi və ya infeksiyanın artıq keçmiş olduğu ehtimal edilir.
İgG analizi nədir?
IgG (Immunoqlobulin G), insan orqanizmində ən çox rast gəlinən və uzunmüddətli qoruma təmin edən antikordur. Bu antikor, bədən əvvəllər keçirdiyi infeksiyalara qarşı immunitet yaratdıqda meydana gəlir. IgG-nin yüksək səviyyədə olması, insanın müəyyən xəstəliklərə qarşı qorunduğunu göstərir.
IgG analizi, bədənin keçmişdə infeksiyalarla necə mübarizə apardığını və bəzi xəstəliklərə qarşı immunitet qazanıb-qazanmadığını müəyyən etmək üçün istifadə edilir. Həmçinin, peyvəndlərin təsirini yoxlamaq üçün də bu analiz aparılır.
IgG səviyyəsinin yoxlanıldığı hallara misallar:
✔ Keçmiş infeksiyalara qarşı immunitetin olub-olmadığını təyin etmək
✔ Peyvəndlərin təsirini qiymətləndirmək
✔ Otoimmün xəstəliklərin diaqnozunu qoymaq
Əgər IgG səviyyəsi yüksəkdirsə, bu, insanın keçmişdə bir infeksiya keçirdiyini və ona qarşı immunitet qazandığını göstərə bilər. Aşağı səviyyə isə immun sisteminin zəif olması və ya bədənin müəyyən infeksiyalara qarşı qorunmadığını bildirir.
İgA analizi nədir?
IgA (Immunoqlobulin A), insan orqanizminin mədə-bağırsaq, tənəffüs və sidik-cinsiyyət sistemlərinin selikli qişalarında infeksiyalara qarşı müdafiəsini təmin edən bir antikordur.
Bu antikor bədənin xarici mühitlə təmasda olan hissələrində infeksiyalara qarşı ilk müdafiəni təmin edir. IgA səviyyəsi qeyri-normal olduqda, bədəndə immun sistemi ilə bağlı pozğunluqlar və ya otoimmün xəstəliklər ola bilər.
IgA səviyyəsinin yoxlanıldığı hallara misallar:
✔ Bağırsaq xəstəliklərinin diaqnostikası (məsələn, çölyak xəstəliyi)
✔ Tənəffüs yolları infeksiyalarının aşkar edilməsi
✔ Otoimmün xəstəliklərin təyin edilməsi
Aşağı IgA səviyyəsi immun çatışmazlığını və ya bəzi genetik xəstəlikləri göstərə bilər. Yüksək IgA səviyyəsi isə xroniki infeksiyalar və otoimmün xəstəliklərlə əlaqəli ola bilər.
Qısaca bildirək ki:
- Anti Beta-2 Glikoprotein 1 İgM qan laxtalanma problemlərinin və autoimmun xəstəliklərin diaqnozunda istifadə olunur.
- IgM analizi yeni və aktiv infeksiyaların aşkarlanması üçün istifadə edilir.
- IgG analizi keçmiş infeksiyalara qarşı immunitetin olub-olmadığını yoxlamaq üçün aparılır.
- IgA analizi – Bağırsaq və tənəffüs yolları infeksiyalarını müəyyən etmək üçün tətbiq edilir.
Bu analizlər insanın immun sisteminin necə işlədiyini anlamaq və xəstəlikləri erkən aşkarlamaq üçün vacibdir. Əgər bu testlərdən biri həkim tərəfindən istənilibsə, nəticələri düzgün qiymətləndirmək üçün mütləq mütəxəssis rəyi almaq lazımdır. Sağlam Ailə-yə tam etibar edə bilərsiniz.