Gizli şəkər xəstəliyi, tibbi dildə prediabet adlanır. Bu, qanda şəkər səviyyəsinin normaldan yüksək olduğu, lakin tam diabet xəstəliyinə tutulması üçün hər hansı bir qədər yüksək ola bilər. Həqiqətən, bu, insulindən istifadə edə bilmədiyini müəyyən etmək siqnalıdır.
Bu iki əsas pozulma müşahidə olunur:
Pozulmuş Aclıq Qlükozası: 100 mg/dl ilə 125 mg/dl arasında aclıq qanda şəkər analizi dəyəri.
Pozulmuş Qlükoza Tolerantlığı: Şəkər yükləməsindən sonra 140 mg/dl ilə 199 mg/dl arasında 2-saatlıq şəkər analizi dəyəri.
Hər iki hal da insulinin təsirinin azaldığını insulin dirəncinin başlandığını göstərir. Gizli şəkər nədir tibbi cavabı olan bu vəziyyətdə, 5 ildən 10 ilə qədər bir qrup Tip 2 diabetə çevrilmə riski daşıyır.
Gizli Şəkər Riskləri Nələrdir?
Gizli şəkər cəmi tam şəkər norması deyil, həm də damarların əldə edilməsinə başlanılıb. Ən ciddi risklər bunlardır:
Tip 2 Diabet: Əsas və qaçınılmaz risk, gizli şəkərin inkişafı ilə Tip 2 diabetə çevrilməsidir.
Ürək Damar Xəstəlikləri: qanda şəkər damar divarlarını yüksəldərək insult (beyin qan dövranı pozğunluğu) və infarkt riskini aradan qaldırır.
Sinir və Göz Zədələnmələri: Xəstəlik irəliləmədən belə, artıq sinirlərə və gözlərdəki kiçik damarlara zərər dəyməyə başlaya bilər.
Gizli Şəkər Xəstəliyini Necə Erkən Aşkarlayaq?
Laboratoriya analiz neticelerigizli şəkərin analizində əsas rol oynayır. Hər kəs, də risk qrupunda olanlar (45 yaşdan yuxarı, artıq çəkisi olanlar, ailəsində diabet olanlar), güclü olaraq analiz verməlidir.
Bu analizlər bunlardır:
1. HbA1c analizi
HbA1c analizi (Qlikohemoqlobin) gizli şəkər analizində qızıl standart sayılır. Bu test, son 2-3 ayın orta qanda şəkər səviyyəsini göstərir. Gündəlik şəkər analizindən fərqli olaraq, qida qəbulundan asılı deyil, yəni aclıq tələb olunmur.
Analiz nəticələrinin izahı kimidir:
Vəziyyət | HbA1c (%) Dəyəri | İzahı |
Normal (Şəkər Norması) | < 5.7% | Sağlam aralıq. |
Gizli Şəkər (Prediabet) | 5.7% – 6.4% | Risk zonası. Təcili həyat tərzi dəyişikliyi tələb olunur. |
Diabet | > 6.5% | Şəkər xəstəliyinin diaqnozu. |
2. Qanda Şəkər Analizi və Onun Norması
Qanda şəkər analizi yalnız aclıq halında (FPG) yoxlanılsa da, tam diaqnoz üçün başqa testlər vacibdir. Şəkərin normasına müəyyən etmək üçün bu analiz mütəmadi olaraq aparılmalıdır:
Normal Aclıq Şəkəri: 70 mg/dl – 99 mg/dl.
Gizli Şəkər (Prediabet): 100 mg/dl – 125 mg/dl
Şəkərli diabet: > 126 mq/dl
Unutmayın, laboratoriya riski altında risk altındadır.
Gizli Şəkər Simptomları hansılardır?
- Gizli şəkər illərlə gizli inkişaf etdirilməsi üçün, insanlar çox vaxt idarəni güclü hiss edirlər. Buna baxmayaraq, bəzi gizli şəkərlər diabetə meyilli olub göstərə bilər:
- Daimi Yorğunluq: Enerji üçün lazım olan qlükoza qurğulara daxil ola bilməyindən, insan daimi zəiflik hiss edir.
- Həddindən Artıq Susuzluq və Tez-tez Sidiyə Çıxma: Bədən artıq şəkəri sidiklə atmağa çalışır, bu da su itkisinə və susuzluğa səbəb olur.
- Şirin Qidalara Meyil (Gizli Şeker): Bədən qlükozanı hiss edir və bu, şirniyyata qarşı güclü istəyə səbəb ola bilər.
- Dəridə Qaralmalar: Boyun arxası, qoltuqaltı və dirsəklərdə dəri büküşlərinin tündləşməsi (Akantozis Niqrikans).
Bu əlamətlərdən hansı hər birini müşahidə et, vaxt itirmədən qan analizi verin, analiz nəticələrinizi yoxlatmaq üçün həkimə müraciət edin.
Gizli şəkər xəstəliyi ciddi bir şeydir. Lakin vaxtında analiz edilir və düzgün qidalanma vərdişləri ilə bu xəstəlik Tip 2 diabetə çevrilməsinin qarşısını almaq mümkündür. Check-up paketləriilə laboratoriya analizi neticelerinizi izləyin, HbA1c analizi ilə son 3 ayın məhsulu bilin və hər zaman şəkər məhsulunun norması daxilində qalmaq üçün addımlar atın. Sağlam Ailə ilə sağlam qalın!