Tromb qanda laxtalanma nəticəsində əmələ gələn qan laxtasıdır. Normal şəraitdə bu proses qan itkisini dayandırmaq üçün vacibdir, lakin damar daxilində laxta formalaşdıqda qan axını pozula və ciddi fəsadlar yarana bilər. Buna görə tromb xəstəliyi vaxtında aşkarlanmalı, uyğun müalicə aparılmalıdır. Qanda bunun norması pozulduqda damar daxilində laxtalanma yaranır ki, bu da həm damarlarda, həm də ürəkdə riskləri artırır.
Tromb nədir və necə yaranır?
Tromb nədir dedikdə qanda laxtalanma mexanizminin həddindən artıq aktivləşməsi nəticəsində damar boşluğunda bərk kütlənin formalaşması nəzərdə tutulur. Qanda laxtalanma prosesi trombositlər vasitəsilə həyata keçirilir və bu balans pozulduqda tromb riski artır. Qanda tromb damar divarının zədələnməsi, laxtalanma balansının pozulması, qan axınının yavaşlaması fonunda meydana çıxır. Bu hal tromboz nədir sualını da izah edir, çünki tromboz damar daxilində laxtanın toplanması nəticəsində qan dövranının bloklanmasıdır. Bəzi hallarda ürək boşluqlarında yaranan laxta həyati təhlükə yarada bilər.
Tromb simptomları və tromb xəstəliyi
Tromb simptomları çox vaxt qəfil başlayır. Ayaqlarda şişkinlik, ağrı, damar boyunca gərginlik hissi, nəfəs darlığı, sinə nahiyəsində ağrı xəstəliyinin əsas əlamətləri sayılır. Bəzi hallarda qandakı laxta ağciyərlərə keçərək təhlükəli ağciyər trombozu yarada bilər.
Tromb müalicəsi və profilaktikası
Tromb müalicəsi əsasən qan durulaşdırıcı preparatlarla, laxtanın yerləşdiyi sahədə qan axınının bərpası, laxtalanma prosesinin normallaşdırılması yolu ilə aparılır. Müalicə üsulu xəstənin ümumi vəziyyətindən, laxtanın yerləşdiyi damardan asılı olaraq dəyişir. Qanda laxtalanma aşkarlanarsa, dərhal tibbi müdaxilə vacibdir, çünki ürək boşluqlarında yaranan laxta və ya tromboz həyati risk daşıyır. Profilaktika məqsədilə laxtalanma göstəricilərinin nəzarətdə saxlanması, aktiv həyat tərzi, D-dimer analizinin mütəmadi yoxlanması tövsiyə olunur.
D-dimer testi və qan laxtalanma analizi
D-dimer nədir sualına tibbi baxımdan cavab verildikdə, bu göstərici qanda laxtanın yaranması və parçalanması prosesi haqqında məlumat verir. Qanda D-dimer səviyyəsinin yüksəlməsi damarlarda laxta ehtimalını artırır. Bu səbəbdən D-dimer analizi əsas diaqnostik testlərdən biri hesab olunur.D-dimer analiziqanda laxtanın yaranması və parçalanması prosesi haqqında vacib məlumat verir. Qanda laxtalanma vəziyyəti xüsusi analizlərlə qiymətləndirilir və risklərin vaxtında aşkarlanmasına kömək edir. Sağlam Ailə bu analizlər üzrə dəqiq laborator xidmətlər təqdim edir.