C Reaktiv zülal nədir ?
CRP (C-reaktiv protein) qaraciyərdə istehsal olunan bir zülaldır. orqanizmimiz infeksiya, şiş və travma kimi vəziyyətlərə kompleks şəkildə cavab verir. Qanda CRP nin miqdarının artması, temperaturun yüksəlməsi, leykosit miqdarının artması bunlara misal olaraq göstərilə bilər.
Bu fizioloji reaksiya infeksiya və ya iltihaba səbəb olan amili aradan qaldırmaq, toxuma zədəsini azaltmaq və bədənin bərpa mexanizmini aktivləşdirmək məqsədi daşıyır. Serum CRP (C-reaktiv protein) konsentrasiyaları sağlam insanlarda çox aşağıdır. Qeyd olunan amillərin başlaması ilə serum konsentrasiyası sürətlə artaraq 24 saat ərzində 1000 dəfəyə qədər arta bilər. CRP artımına səbəb olan amil yox olduqda, qanda CRP miqdarı 18-20 saat ərzində azalır və normal səviyyəyə qayıdır. CRP analizi iltihablı və yoluxucu xəstəliklərin, xüsusilə ürək-damar xəstəliklərinin diaqnozunda və müalicə dinamikasının izlənilməsində vacib parametr hesab olunur.
C reaktiv zülal müalicəsi üçün əsasən iltihabın əsas səbəbləri araşdırılır və həkim tərəfindən uyğun dərmanlar təyin edilir. C reaktiv zülal miqdarı, bədənin iltihaba necə reaksiya verdiyini göstərir və bu, müalicə planını müəyyən etmək üçün vacibdir. C reaktiv zülal norması adətən 1-3 mq/L arasında olur və bu səviyyənin yuxarı qalxması iltihabın mövcudluğuna işarə edir.
CRP nə üçün yoxlanılır?
İnfeksiya, iltihabi xəstəliklər, bədxassəli və ya xoşxassəli şiş meydana gəlməsi və ya şişin metastazı, infarkt və insult riski kimi vəziyyətlərin diaqnozunu aydınlaşdırmaq üçün yoxlanıla bilər. Əlavə olaraq, bu xəstəliklərin müalicəsi aparılırsa, müalicəyə cavabın dəyərləndirilməsi üçün də dəyərləndirilə bilər.
İltihabın səbəb olduğu xəstəliklərdə C reaktiv zülal müalicəsi xəstəliyin ağırlaşmasının qarşısını almaq üçün vacibdir. Həkimlər, xəstələrdə C reaktiv zülal miqdarını ölçərək, iltihabın səviyyəsini qiymətləndirir. Həkimlər, C reaktiv zülal normasını aşan dəyərləri diqqətlə izləyir və xəstələrə müvafiq müalicə təyin edirlər.
CRP yüksəkliyinin səbəbləri nələrdir?
Sağlam insanlarda qanda CRP miqdarı çox aşağıdır. Yüksək CRP dəyəri bədəndə iltihab və ya infeksiya, insult və ya infarkt riski, toxuma ölümü və ya şiş göstəricisi ola bilər. Bundan əlavə CRP yüksəkliyi xəstəliyin gedişatı haqqında da məlumat verir. Xəstəlik diaqnoz baxımından spesifik deyil, yəni yalnız yüksəlmiş C-reaktiv protein dəyərinə baxılaraq diaqnoz qoyula bilməz. Diaqnoz qoymaq üçün fiziki müayinə daxil olmaqla digər müayinə metodları və müayinələrdən əldə edilən nəticələr birlikdə qiymətləndirilir.
C reaktiv zülal müalicəsi ilə bağlı düzgün yanaşma xəstəliyin gedişatını yaxşılaşdırmaq üçün əhəmiyyətlidir. C reaktiv zülal miqdarı normadan yüksək olduqda, bu, bədəndə iltihabın olduğunu göstərə bilər. C reaktiv zülal norması bədənin sağlamlıq vəziyyətini və iltihabın varlığını qiymətləndirmək üçün vacib bir göstəricidir.
Burada əhəmiyyətli olan CRP yüksəkliyini müalicə etmək deyil, yüksəkliyə səbəb olan xəstəliyi aradan qaldırmaqdır. Bu xəstəliklər düzgün müalicə edildikdə, CRP səviyyəsi də buna cavab olaraq azalır.
CRP yüksəlməsinə səbəb olan xəstəlikləri aşağıdakı kimi sadalaya bilərik:
İnfeksiyalar
Miokart infarktı
İnsult
Menengit
İltihabi (iltihablı) xəstəliklər: Crohn xəstəliyi, iltihablı bağırsaq xəstəliyi (IBD), Ailəvi Aralıq dənizi Qızdırması, Kawasaki xəstəliyi, revmatoid artrit (oynaq revmatizmi), sistem lupus eritematozusu (SLE)
Kəskin pankreatit
Travma, yanıqlar və qırıqlar
Orqan və toxuma zədələnməsi
Cərrahi müdaxilələrdən sonra
Xərçəng
Siqaret çəkənlər və artıq çəkili olanlarda CRP dəyərləri daha yüksək ola bilər.
CRP yüksəkliyi və hamiləlik
Hamiləlik dövründə C-reaktiv protein səviyyəsi müəyyən dərəcədə qalxa bilər, lakin həddindən artıq yüksək olması erkən doğuş və düşmə riskinə səbəb ola bilər. Hamiləlik dövründə hər hansı bir infeksiya səbəbiylə CRP yüksələrsə, infeksiyanın müalicəsi ilə dəyərlər normala dönəcəkdir.
CRP analizi və digər suallarınızla bağlı, eyni zamanda online qeydiyyatdan keçmək üçün (012) 910 nömrəli Çağrı Mərkəzi və ya (055) 4000 910 nömrəli Whatsapp nömrəmizlə əlaqə saxlaya bilərsiniz.
