Selen insan orqanizmi üçün həyati əhəmiyyət daşıyan minerallardan biridir və güclü antioksidant təsirə malikdir. İmmun sisteminin güclənməsinə kömək edən selen həm də DNT funksiyalarının qorunmasında və tiroid vəzinin sağlam işləməsində mühüm rol oynayır. Bədəndə maddələr mübadiləsində antioksidant kimi fəaliyyət göstərərək hüceyrələri oksidləşdirici stressdən qoruyur və erkən qocalmanın qarşısını alır. Selen ürək sağlamlığı, reproduktiv funksiyalar, psixi sağlamlıq, infeksiyalar və iltihabi proseslərə qarşı mübarizədə də əhəmiyyətlidir. Saç və dırnaq sağlamlığı üçün vacib olan bu mineral, E vitamini ilə birlikdə hərəkət edə bilər və ya bəzən onu əvəz edə bilər. Selen çatışmazlığı immun sistemini zəiflədərək orqanizmin müqavimətini azalda bilər, xroniki xəstəliklərin, o cümlədən xərçəngin inkişafına səbəb ola bilər. Bununla yanaşı, balanssız və həddindən artıq qəbulu orqanizmdə toksinlərin yığılmasına gətirib çıxara bilər. Buna görə də, düzgün qidalanma ilə selen ehtiyacını təbii yollarla qarşılamaq vacibdir.
Hansı qidalar Selenlə zəngindir?
Braziliya qozu
Braziliya qozu selenium mənbələrindən biridir . Təxminən altı-səkkiz qoz orta hesabla 544 mkq selen daşıyır.
Balıq
Sarı üzgəcli tuna 30 qramında orta hesabla 92 mkq selenium vardır. Bundan əlavə 40 və 65 mk selenium tərkibli sardina, istiridyə, karides, qızılbalıq və xərçəng gəlir.
Zənginləşdirilmiş Qidalar
Bəzi məhsullar, o cümlədən makaron, tam buğda çörəkləri və tam taxıl dənli bitkilər selenium və digər minerallarla zənginləşdirilmişdir. Bu məhsullarda seleniumun miqdarı dəyişir, lakin adətən 1 stəkan əriştə və ya taxıl üçün təxminən 40 mkq selenium vardır. Ən yaxşı selenium dəstəyi üçün zənginləşdirilmiş qidaları bitki əsaslı qidalarla balanslaşdırmaq tövsiyə olunur.
Mal əti
Mal ətinin selenium tərkibi kəsilmədən asılı olaraq dəyişir, lakin mal ətində təxminən 33 mkq selenium vardır. Mal qaraciyəri təxminən 28 mkq, çəkilmiş mal əti isə təxminən 18 mkq selenium daşıyır.
Hindi
Sümüksüz hinduşka ətində 3 qramdan 31 mkq-a qədər selen vardır.
Toyuq
Toyuq ətinin 85 qramında 22-25 mkq selen vardır.
Kəsmik
Bir stəkan kəsmik təxminən 20 mkq və ya orta gündəlik tövsiyə olunan seleniumun təxminən 30 faizini təmin edə bilər.
Yumurta
Bir qaynadılmış yumurtada təxminən 20 mkq selenium vardır. Yumurtalar selenium dəstəyi almaq üçün ən asan və ən praktik seçimlərdən biridir.
Düyü
Bir stəkan bişmiş uzun düyü təxminən 19 mkq selenium daşıyır və tövsiyə olunan gündəlik selenium ehtiyatının təxminən 27 faizini təmin edə bilər. Toyuq və ya hinduşkanın bir hissəsi ilə qəbul edildikdə, 50 qrama qədər selen qəbul edilə bilər.
Günəbaxan tumu
Dörddə bir fincan günəbaxan toxumu təxminən 19 mkq selen təmin edə bilər ki, bu da onu yaxşı bir alternativ halına gətirir, xüsusən də yüksək səviyyədə selenium olan heyvan mənşəli məhsullara üstünlük vermək istəmirsinizsə.
Quru lobya
Bir stəkan quru lobya tərkibində bəzi vacib liflərlə birlikdə təxminən 13 mkq selenium var.
Göbələklər
Göbələklərin 100 qramlıq porsiyasında təxminən 12 mkq selenium var.
İspanaq
İspanaq bişirildikdə hər fincan üçün təxminən 11 mkq selenium təmin edir.
Süd və Qatıq
Süd və qatıq hər fincanda təxminən 8 mkq selenium ehtiva edir. Bu məbləğ gündəlik tələbatın təxminən 11%-ni təmin edə bilər. Tərkibini zənginləşdirmək üçün taxıllara bir az süd əlavə etmək məsləhətdir.
Mərci
Bir fincan bişmiş mərcimək təxminən 6 mkq selenium təmin edir.
Banan
Yarım porsiya bananda təxminən 2 mkq selenium var. Bu miqdar gündəlik tövsiyə olunan qəbulun təxminən 3 faizini təmin edir. Daha çox selenium əldə etmək üçün bananla qatıq və ya yulaf ezmesi birləşdirə bilərsiniz.
Selenium vitamin haqqında
Selenium vitamin qedy etdiyimiz kimi orqanizmin müdafiə sistemini gücləndirmək və qorumaq üçün vacibdir. Bu vitamin saç və dırnaq sağlamlığı üçün əvəzolunmaz rla sahibdir və saç tökülməsinin qarşısını almağa, dırnaqların daha möhkəm və sağlam böyüməsinə kömək edir. Bu səbəbdən bir çox kosmetik məhsulun tərkibində selenium vitamin əlavələrinə rast gəlinir. Həmçinin, bəzi elmi araşdırmalara görə bu vitamin ürək-damar sağlamlığını dəstəkləyir, qan dövranını yaxşılaşdırır və xolesterolu tənzimləyərək infarkt riskini azalda bilir. Antioksidant təsiri sayəsində xərçəng hüceyrələrinin inkişafının qarşısını almağa kömək etdiyi də iddia edilir.
Təbii qidalarla kifayət qədər selenium vitamin almaq mümkün olmadıqda, qida əlavələrindən istifadə edilə bilər. Lakin bu əlavələrin düzgün dozalarda qəbul edilməsi vacibdir, çünki həddindən artıq istifadə bəzi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilir. Mütəxəssis məsləhəti olmadan selenium vitamin əlavələri qəbul etmək tövsiyə olunmur.
Selen dərmanı nə üçündür?
Selen dərmanı nə üçündür? Bu sual tez-tez verilən sağlamlıq mövzularından biridir. Bu dərman əsasən immunitet sistemini gücləndirmək, tiroid vəzinin düzgün fəaliyyətini dəstəkləmək və hüceyrələrin yenilənməsini sürətləndirmək üçün istifadə olunur. Selen dərmanı, güclü antioksidant təsirə malik olduğu üçün bədəni sərbəst radikalların yaratdığı zərərdən qoruyur və iltihabi proseslərin qarşısını almağa kömək edir. Xüsusilə tiroid problemləri olan şəxslər üçün mühüm rol oynayır. Bu mineral tiroid hormonlarının istehsalında iştirak edərək, maddələr mübadiləsinin normal işləməsini təmin edir.
Bundan əlavə, selen dərmanı ürək sağlamlığına müsbət təsir göstərə bilər, çünki damarları oksidləşdirici stressdən qoruyaraq, ürək-damar xəstəliklərinin riskini azalda bilər. Həmçinin, reproduktiv sağlamlıq üçün də faydalı olduğu düşünülür. Bəzi araşdırmalar selen dərmanı qəbulunun sperma keyfiyyətini artırdığını və kişi sonsuzluğu riskini azaltdığını göstərmişdir.
