B9 vitamini nələrdə var? İlk əvvəl bu suala cavab vermədən B9 vitamini haqqında məlumat təqdim etmək daha doğru olardı.
Vitamin B9, digər adı ilə fol turşusu, insan orqanizmi üçün həyati əhəmiyyət daşıyan suda həll olunan bir vitamindir. Fol turşusu, xüsusilə hüceyrə bölünməsi, DNT sintezi, qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalı və sinir sisteminin düzgün işləməsi üçün vacibdir. Hamiləlik, uşaqlıq və gənclik kimi sürətli inkişaf dövrlərində kifayət qədər qəbul edilməsi çox vacibdir. Bu vitamin dölün inkişafına və beyin sinir sisteminin formalaşmasına kömək edir.
İndiisə keçək əsas sualımıza. B9 vitamini nələrdə var? Fol turşusu həm təbii qidaların tərkibində, həm də qida əlavələrində mövcuddur. Təbii Vitamin B9 mənbələri arasında:
- paxlalılar (lobya, noxud, mərcimək),
- yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər (ispanaq, kələm, brokoli),
- yumurta, mal qaraciyəri,
- buğda toxumu, tropik meyvələr (papaya, banan, avokado),
- fındıq və sitrus meyvələri yer alır.
Fol turşusu
Fol turşusu, orqanizmin sağlam böyüməsi və inkişafı üçün vacib olan B9 vitamini formasıdır. Bu vitamin qan hüceyrələrinin yaranmasını təmin edir, sinir sisteminin fəaliyyətini dəstəkləyir və DNT sintezində iştirak edir. Fol turşusu hamiləlik dövründə dölün sinir sistemini qoruyur, doğuş qüsurlarının qarşısını alır və bədəndə hüceyrə bölünməsini sürətləndirir. Əgər bədən kifayət qədər fol turşusu qəbul etmirsə, anemiya, immun sisteminin zəifləməsi, əzələ zəifliyi və yaddaş problemləri kimi sağlamlıq problemləri yarana bilər.
Fol turşusu istifadə qaydası
Fol turşusu istifadə qaydası insanın yaşına, sağlamlıq vəziyyətinə və ehtiyaclarına uyğun olaraq dəyişir. Sağlam yetkin insan üçün gündəlik tövsiyə edilən fol turşusu miqdarı 400 mkq təşkil edir.
- Hamilə qadınlar üçün bu miqdar 600 mkq,
- Süd verən analar üçün isə 500 mkq tövsiyə olunur.
Fol turşusu, orqanizmin özündə istehsal edə bilmədiyi bir vitamin olduğuna görə, mütəmadi olaraq qida vasitəsilə və ya həkim məsləhəti ilə qida əlavələri şəklində qəbul edilməlidir. Xüsusilə hamilə qadınlar, anemiya xəstələri və intensiv idmanla məşğul olan şəxslər fol turşusunu kifayət qədər qəbul etməlidir.
Fol turşusu faydaları
Fol turşusu faydaları insan sağlamlığı üçün olduqca genişdir və bir çox həyati funksiyanı dəstəkləyir:
- Qırmızı qan hüceyrələrinin yaranmasını təmin edir, anemiyanın qarşısını alır.
- Hamiləlik zamanı dölün beyin və sinir sistemini qoruyur, anadangəlmə qüsurların yaranmasının qarşısını alır.
- İmmun sistemini gücləndirir, bədəni infeksiyalara qarşı daha dözümlü edir.
- DNT sintezini və hüceyrə bölünməsini tənzimləyir, bədənin yenilənməsinə kömək edir.
- Zehni fəaliyyət və yaddaşı gücləndirir, Alzheimer və digər nevroloji xəstəliklərin riskini azaldır.
- Ürək-damar sisteminə müsbət təsir göstərir, qan dövranını normallaşdırır və damarları qoruyur.
- Dərinin sağlamlığını qoruyur, dərini daha parlaq və gənc saxlayır.
- Saç və dırnaq sağlamlığını yaxşılaşdırır, saçların tökülməsinin qarşısını alır və dırnaqları gücləndirir.
Ən yaxşı fol turşusu
Ən yaxşı fol turşusu, insanın fərdi ehtiyaclarına uyğun olaraq seçilməlidir. Fol turşusunun ən yaxşı mənbələri təbii qidalardır. Əgər bu vitamin qida vasitəsilə kifayət qədər qəbul edilə bilmirsə, həkim məsləhəti ilə keyfiyyətli fol turşusu əlavələri seçilməlidir. Metilfolat forması orqanizm tərəfindən daha yaxşı mənimsənildiyinə görə, ən yaxşı fol turşusu əlavəsi seçərkən bioaktiv formaları nəzərə almaq tövsiyə olunur.
Xüsusilə hamilə qadınlar və fol turşusu çatışmazlığı yaşayanlar üçün həkim məsləhəti ilə seçilən keyfiyyətli qida əlavələri fol turşusu səviyyəsini normada saxlamağa kömək edir. Bununla yanaşı, fol turşusu ilə zəngin təbii qidalar da gündəlik qidalanma rasionuna daxil edilməlidir.
Fol turşusu çatışmazlığı əlamətləri
Fol turşusu çatışmazlığı əlamətləri müxtəlif sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər və bədənin ümumi fəaliyyətinə mənfi təsir göstərə bilər. Əsas simptomlar bunlardır:
- Anemiya və qanazlığı – qırmızı qan hüceyrələrinin azalması nəticəsində yaranır.
- Zəiflik, yorğunluq və halsızlıq – bədənin enerji səviyyəsinin aşağı düşməsinə səbəb olur.
- İmmunitet sisteminin zəifləməsi – tez-tez xəstələnməyə gətirib çıxarır.
- Hamiləlik dövründə dölün inkişaf problemləri – fol turşusu yetərli olmadıqda, doğuş qüsurları riski artır.
- Yaddaş zəifliyi və diqqət problemləri – beyin funksiyalarına mənfi təsir göstərə bilər.
- Dərinin solğun və quru olması – dəri hüceyrələrinin yenilənməsinin ləngiməsi nəticəsində yaranır.
- Ağız yaraları və diş əti problemləri – çatışmazlıq ağız və diş sağlamlığına təsir edir.
- Depressiya və əhval dəyişikliyi – sinir sisteminin fəaliyyətində problemlər yarana bilər.
Bu əlamətlərin qarşısını almaq üçün fol turşusu ilə zəngin qidalar rasiona əlavə edilməli və həkim məsləhəti ilə vitamin əlavələri qəbul edilməlidir. Sağlam Ailə-nin peşəkar həkim kollektivinə etibar edə bilərsiniz!
