Vitamin K bədənin normal fəaliyyətini təmin edən, yağda həll olunan vacib bir vitamindir. Bu vitamin əsasən qan laxtalanmasını tənzimləyir, sümük sağlamlığını gücləndirir və ürək-damar sistemini qoruyur.
Vitamin K əsasən iki formaya bölünür: K1 vitamini (filoxinon) və K2 vitamini (menaxinon).
- K1 vitamini daha çox bitki mənşəli qidalarda, xüsusilə yaşıl yarpaqlı tərəvəzlərdə (ispanaq, brokkoli, kahı və kələmdə) olur. Bu vitamin qan laxtalanmasını tənzimləməkdə əsas rol oynayır.
- K2 vitamini isə heyvan mənşəli qidalarda və fermentləşdirilmiş məhsullarda tapılır. Yumurta, pendir, qatıq və natto (fermentləşdirilmiş soya məhsulu) K2 vitamini ilə zəngindir. Bu vitamin sümüklərə kalsiumun düzgün yönləndirilməsinə və damar sərtliyinin qarşısını almağa kömək edir.
Vitamin K bədəndə uzun müddət saxlanmadığı üçün mütəmadi olaraq qida rasionuna daxil edilməsi vacibdir. Xüsusilə, balanslı qidalanmayan insanlarda və bəzi həzm problemləri olan şəxslərdə bu vitaminin çatışmazlığı daha çox müşahidə edilir. Orqanizmdə kifayət qədər Vitamin K olmadıqda, qanaxmaların artması, sümük əriməsi (osteoporoz) və damar sərtliyi kimi ciddi sağlamlıq problemləri yarana bilər. Buna görə də, bu vitaminin kifayət qədər qəbul edilməsi vacibdir.
K Vitamini haqqında
K vitamini haqqında danışarkən, onun insan sağlamlığı üçün mühüm rol oynadığını qeyd etməsək olmaz. Bu vitamin bədəndə qan laxtalanmasını düzgün tənzimləyərək həddindən artıq qanaxmanın qarşısını alır. Bu səbəbdən, bədəndə K vitamini çatışmazlığı olduqda qanama halları arta və kiçik zədələr belə uzun müddət sağalmaya bilər.
Bundan əlavə, K vitamini haqqında daha dərin araşdırma apardıqda görmək olar ki, bu vitamin yalnız qan dövranı üçün deyil, eyni zamanda sümük sağlamlığı üçün də böyük əhəmiyyət kəsb edir. Vitamin kalsiumun düzgün bölgüsünü tənzimləyərək sümüklərin güclənməsinə və sıxlığının qorunmasına kömək edir. Hətta bədəndə vitamin K çatışmazlığı olduqda osteoporoz (sümük əriməsi) və sümüklərin zəifləməsi kimi problemlər yarana bilir.
K vitamini faydaları
K vitamini faydaları bədənin ümumi sağlamlığını qorumaq üçün çox vacibdir və bir çox həyati proseslərdə mühüm rol oynayır. Bu vitaminin ən əhəmiyyətli funksiyalarını aşağıdakı şəkildə sıralaya bilərik:
- qan laxtalanmasını tənzimləməsi
- sümük sağlamlığını gücləndirməsi
- ürək-damar sisteminə də müsbət təsir göstərməsi
- beyindəki neyronların sağlam qalmasına və sinir hüceyrələri arasındakı əlaqələrin güclənməsinə kömək etməsi.
K vitamini nələrdə var?
K vitamini nələrdə var? Müxtəlif tərəvəzlərdə və hevan mənşəli qidalarda bu vitaminə rast gəlinir.
K1 vitamini əsasən bitki mənşəli qidalarda olur və qan laxtalanmasını tənzimləməkdə mühüm rol oynayır. Bu vitamin yaşıl yarpaqlı tərəvəzlərdə yüksək miqdarda tapılır. K vitamini nələrdə var? sualına cavab olaraq, aşağıdakı tərəvəzləri qeyd etmək olar:
- Ispanaq
- Kahı (salat yarpaqları)
- Kələm (ağ kələm, qırmızı kələm, brüssel kələmi)
- Brokkoli
- Petruşka və keşniş
- Şüyüd və nanə
Bu tərəvəzlər gündəlik qida rasionuna daxil edildikdə, orqanizmin K1 vitamini ehtiyacını qarşılamağa kömək edir. Xüsusilə, bişirilmədən çiy halda yeyildikdə vitamin tərkibi daha yaxşı qorunur.
K2 vitamini isə heyvan mənşəli və fermentləşdirilmiş qidalarda olur. Bu vitamin sümüklərin güclənməsi və ürək-damar sağlamlığının qorunması üçün vacibdir. K2 vitamini ilə zəngin aşağıdakı qidaları qeyd etmək olar:
- Pendirlər (xüsusilə, çedar, parmezan və gouda pendiri)
- Yumurta sarısı
- Süd və süd məhsulları
- Qaraciyər və digər orqan ətləri
- Toyuq əti və mal əti
- Fermentləşdirilmiş qidalar (natto, turşu kələmi, kimçi, yoqurt)
Bundan əlavə, bəzi bakteriyalar K2 vitaminini bağırsaqlarda sintez edə bilir, lakin bu orqanizmin ehtiyacını tam qarşılaya bilmir. Buna görə də, K2 vitamini nələrdə var, sualına cavab olaraq, heyvan mənşəli və fermentləşdirilmiş qidaların qida rasionuna daxil edilməsinin vacib olduğunu qeyd etmək lazımdır.
Orqanizmin K vitamini balansını necə qorumaq olar?
K vitamini nələrdə var? sualına cavab olaraq, sağlam qidalanmada bu vitaminin yer alması üçün həm bitki əsaslı, həm də heyvan mənşəli qidaların mütəmadi şəkildə qəbulu vacibdir. K1 vitamini daha çox tərəvəzlərdə olduğu halda, K2 vitamini heyvan mənşəli qidalardan və fermentləşdirilmiş məhsullardan alınır. Orqanizmin K vitamini balansını qorumaq üçün həm tərəvəzlərə, həm də süd məhsullarına və fermentləşdirilmiş qidalara gündəlik rasionda yer vermək tövsiyə olunur.
Düzgün və balanslı qidalanma ilə K vitamini ehtiyacını ödəmək, qan dövranını normallaşdırmaq, sümük sağlamlığını qorumaq və ürək-damar xəstəliklərinin qarşısını almaq üçün vacibdir.
Əgər siz də vitamin k əskikliyindən əziyyət çəkisinizsə, Sağlam Ailə-yə müraciət edə bilərsiniz. Düzgün analiz nəticələri sayəsində ehtiyacınız olan doza təyini ilə bu problem aradan qaldırılacaqdır.