Vitamin çatışmazlığı bədənin ən vacib funksiyalarını düzgün şəkildə yerinə yetirməsi üçün lazım olan vitaminlərin qeyri-kafi olması nəticəsində meydana gəlir. Vitaminlər bədənin müxtəlif sistemlərinin düzgün işləməsini təmin etmək üçün əsas rol oynayır. Onlar sinir sisteminin işləməsi, metabolizmin sürətlənməsi, hüceyrələrin bərpası, immun sisteminin müdafiəsi və daha çox funksiyaları dəstəkləyir. Orqanizm, bu vitaminləri özündə istehsal edə bilmədiyi üçün, onları qida vasitəsilə alırıq. Əgər bədənin ehtiyacı olan vitaminlər alınmazsa, orqanizm zamanla vitamin çatışmazlığına düşə bilər. Bu vəziyyət isə bir çox sağlamlıq problemlərinə yol açır. Vitamin çatışmazlığı çox zaman qeyri-balanlaşdırılmış qidalanma və ya bəzi xəstəliklər nəticəsində meydana gəlir.
Vitamin çatışmazlığı
Vitamin çatışmazlığı, orqanizmin düzgün işləməsi üçün lazım olan vitaminlərin çatışmaması ilə yaranan bir vəziyyətdir. Hər bir vitaminin orqanizm üçün öz xüsusi funksiyası vardır. Məsələn, vitamin D sümüklərin və əzələlərin sağlamlığını təmin edir, vitamin A isə gözləri qorumağa kömək edir. Vitamin C, immuniteti gücləndirərək bədənin infeksiyalara qarşı mübarizəsini dəstəkləyir, vitamin B12 isə sinir sisteminin işləməsi və qan dövranının sağlamlığını qorumağa kömək edir. Vitamin çatışmazlığı bədənin bu vacib funksiyaları yerinə yetirə bilməməsinə səbəb olur və nəticədə bir çox sağlamlıq problemi baş verə bilər. Vitaminlər orqanizm üçün o qədər vacibdir ki, onların hər hansı birinin çatışmazlığı ciddi sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər. Bu səbəbdən, vitamin çatışmazlığının qarşısını almaq üçün düzgün qidalanmaya diqqət yetirilməlidir.
Vitamin çatışmazlığı əlamətləri
Vitamin çatışmazlığının çox sayda əlaməti vardır, və bu əlamətlər, orqanizmin spesifik vitaminlərə olan ehtiyacının qarşılanmadığını bildirir. Vitamin çatışmazlığı ilə əlaqədar ən ümumi əlamətlərdən biri yorğunluq və ümumi halsızlıqdır. Xüsusilə vitamin B12 və vitamin D çatışmazlığı bədənin enerji səviyyəsini aşağı salır. Bu vəziyyət, hətta yuxudan oyanmaqla belə davam edən yorğunluğa səbəb ola bilər. Əgər vitamin D çatışırsa, bu, bədənin enerji səviyyəsinin və əzələlərin fəaliyyətinin zəifləməsinə gətirib çıxara bilər. Bundan əlavə, vitamin A çatışmazlığı dəridə quruluq, sızanaqlar və digər dəri problemlərinə yol aça bilər. Dərinin sağlam qalması üçün A vitamini çox vacibdir, çünki o, dərinin bərpasını və yenilənməsini təmin edir.
Vitamin çatışmazlığı həm də gözlərlə əlaqəli problemlər yarada bilər. Xüsusilə A vitamini, görmə qabiliyyətinin qorunmasında çox əhəmiyyətlidir. A vitamini çatışmazlığı, gecə görmə çətinlikləri ilə başlaya bilər və zamanla bu problem daha da pisləşə bilər. Həmçinin, əzələ zəifliyi də vitamin çatışmazlığının bir əlaməti ola bilər. Vitamin D və kalsium çatışmazlığı, əzələlərin normal işləməməsinə səbəb olur. Bu, bədənin normal hərəkət etməsini çətinləşdirə bilər və ağrılarla nəticələnə bilər. Vitamin çatışmazlığı da saç tökülməsinə səbəb ola bilər. Biotin və D vitamini, saçın sağlam böyüməsi üçün vacib olan əsas vitaminlərdəndir. Onların çatışmazlığı saçın zəifləməsinə və tökülməsinə yol açar.
Vitamin çatışmazlığına nə edilməlidir?
Vitamin çatışmazlığının qarşısını almaq və bədənin düzgün işləməsini təmin etmək üçün düzgün və balanslı qidalanma çox vacibdir. Gün ərzində müxtəlif meyvələr, tərəvəzlər, proteinlə zəngin qidalar və sağlam yağlar qəbul edilməsi vacibdir. Bu qidalar orqanizmin ehtiyac duyduğu vitaminləri təmin edərək, vitamin çatışmazlığının qarşısını alır və orqanizmin normal fəaliyyətini dəstəkləyir. Vitamin çatışmazlığını önləmək üçün orqanizmə lazımlı olan vitaminləri əldə etmək çox vacibdir, buna görə də qidalanmaya diqqət yetirmək lazımdır. Eyni zamanda, bəzi hallarda, qida rasionu vitaminləri kifayət qədər təmin etmədikdə, vitamin əlavələri də istifadə edilə bilər. Lakin, vitamin əlavələrini qəbul etmədən əvvəl mütləq bir həkimlə məsləhətləşmək lazımdır, çünki hər hansı bir vitaminin həddindən artıq alınması bədənin digər funksiyalarına zərər verə bilər.
Əgər vitamin çatışmazlığı şübhəsi yaranarsa, həkimə müraciət etmək lazımdır. Həkim, bədənin hansı vitaminlərə ehtiyacı olduğunu təyin etmək üçün müvafiq testlər keçirəcəkdir. Vitamin çatışmazlığına diaqnoz qoyulduqdan sonra, həkim düzgün müalicə planı təklif edəcəkdir. Vitamin çatışmazlığının müalicəsi üçün həkim, düzgün qidalanmanı, vitamin əlavələrini və digər müalicə metodlarını təklif edə bilər. Bu yanaşmalar, orqanizmin vitamin çatışmazlığından qurtulmasına və bədənin yenidən balanslı işləməsinə kömək edəcəkdir. Uğurlu müalicə nəticəsində, bədənin vitamin ehtiyacları düzgün şəkildə qarşılanacaq və sağlamlıq bərpa olunacaq.