Leptin hormonu, bədən çəkisinin və iştahın tənzimlənməsində əsas rol oynayan bir hormondur. Lakin bu hormonun yaranan pozğunluqları, arıqlamaq prosesini çətinləşdirən əsas amillərdən biri ola bilər. Bu məqalədə leptin nədir, bədəndəki funksiyaları, arıqlamaq üçün nə etməli və sağlam arıqlamaq yolları, həmçinin hormon analizi qiymetləri ilə bağlı ətraflı məlumat verilir.
Leptin nədir? Bədəndəki Funksiyaları və Rolu
Leptin əsasında yağ toxumaları istehsal olunan və iştahı tənzimləyən bir immun siqnal zülalıdır. Bəzən “toxluq hormonu” adlandırılan leptin hormonu beynə, hər hansı hipotalamusa, bədəndə daha çox enerji ehtiyatının olduğunu nəzərə çarpan aclıq hissini azaldır və doyma hissini təmin edir. Bu, bədən çəkisinin sabit saxlanmasında mühüm rol oynayır. Leptinin normal səviyyəsi insanın həddindən artıq yeməsinin qarşısını alır və metabolik prosesləri tənzimləyir.
Leptin hormonu ilə bədən çəkisi və iştahın tənzimlənməsi
Sağlam bir maddədə leptin hormonu bədəndəki yağ əlavə ilə düz mütənasibdir: yağ toxuması artdıqca leptin istehsalı da artır. Bu artım beynə doyma siqnalı göndərərək yemək qəbulunu azaldır. Baxmayaraq ki, kifayət qədər, də uzun ancaq yüksək çəki və ya düzgün olmayan qidalanma, bədən leptin siqnallarına qarşı təzyiqliyini itirir. Bu vəziyyətləptin dayandıri adlanır.
Leptin müqaviməti zamanı beyin, qanda yüksək səviyyədə leptin olmasına baxmayaraq, onun siqnallarını düzgün qəbul edə bilmir. hər halda, daim aclıq hiss edir və daha çox yeməyə meylli olur. Bu da çəki artımına və arıqlamaq prosesinin çətinləşməsinə səbəb olur. Həmçinin, leptinin əlavə yağ yandırıcı təsiri yoxdur; onun əsas funksiyası iştahı tənzimləməkdir.
Leptin hormon analizi və qiymətləri
Leptin müqaviməti və ya leptin səviyyəsindəki digər pozğunluqları aşkar etmək üçün hormon analizi aşkar etmək. Bu analiz qan nümunəsi götürülərək götürülür və səhər saatına qoyulur. Hormon analizi nədir sualına cavab olaraq qeyd etmək olar ki, bu, bədəndəki hormonların səviyyəsini endirərək endokrin funksiyasını ölçməyə imkan verir bir testdir. Hormon testi nəticələrinə görə həkimlər leptin zədəi kimi vəziyyətləri müəyyən edib.
Azərbaycanda leptin hormonu analiziSağlam Ailə klinikasında uyğun qiymətlərlə təklif olunur.
Arıqlamaq üçün nə etməli? Leptin balansını qoruma yolları
Leptin müqaviməti ilə mübarizə aparmaq və arıqlamaq üçün həyat dəyişiklikləri əsas rol oynayır. Arıqlamağın alınması üçün bəzi əsas göstərişlərə:
• Qidalanma vərdişləri: Şəkər, sadə karbohidratlar və trans yağlarla qidalardan uzaq durmaq lazımdır. Əvəzində, tam qərar zülallar, lifli tərəvəzlər və sağlam yağları rasiona daxil etmək leptin istehsalını artırmağa kömək edir.
•Yuxu rejimi: Leptin immun siqnal zülalı hormonu olduğundan, vaxtından əvvəl yuxu (gündə 7-9 saat) leptin balansının bərpası üçün vacibdir. Gecə 23:00-a qədər yatmaq və düzgün yuxu rejiminə müəyyən etmək lazımdır.
•Fiziki fəaliyyət: Müntəzəm fiziki aktivlik, xüsusi də stress yaratmayan idman (gəzinti, yüngül gimnastika), leptin işə salmağı yaxşılaşdırmaq olar. Lakin ifrat stress hormonu olan kortizolun səviyyəsini artıraraq leptin sərtliyini pisləşdirə bilər.
•Stressin idarə edilməsi: Xroniki stress kortizol səviyyəsini yüksəldir və bu da leptin nəzarətini artıra bilər. Stressi idarə etmək üçün yoqa, meditasiya, nəfəs hərəkəti kimi üsullardan istifadə etmək faydalıdır.
Bu addımları atmaqla, leptin nəzarətini azaltmaq, leptin hormonu analizi nəticələrini izləmək və arıqlamaq prosesini daha effektiv şəkildə idarə etmək mümkündür. Unutmaq olmaz ki, sağlam arıqlamaq uzun müddət və davamlı həyat tərzi dəyişiklikləri tələb edir.